OP ART


Terminu "optyczny " używa się dla określenia dzieł dwu i trójwymiarowych, opierających się na wykorzystaniu zjawiska omylności oka ludzkiego. Op - art jest sztuką abstrakcyjną, formalistyczną, precyzyjną. Miał na nią wpływ Bauhaus, a także zarówno konstruktywizm jak i suprematyzm. Ze swojej natury op - art ma właściwość wywoływania iluzorycznych obrazów i sensacji wzrokowych, które dokonują się wskutek właściwości budowy oka oraz ludzkiego mózgu. Stąd kierunek ten obraca się w większości w sferze wrażeń wzrokowych. Terminu tego zaczęto używać w 1964 roku. Wkrótce op - art stał się popularnym terminem określającym w Anglii i Ameryce płótna o biało - czarnym wzorze, wystawy sklepowe i sztukę użytkową. Sztuka op - artu opierała się w dużej mierze na twórczości przedwojnennych artystów pragnących wywołać wrażenie ruchu, m.i. na dziełach Moholy - Nagy`ego czy Albersa. Po wojnie najwyraźniej sztukę optyczną reprezentuje twórczość Victora Vasarely`ego - Węgra osiadłego we Francji. Sztuka optyczna łączy się niewątpliwie z nurem abstrakcji geometrycznej. Posługuje się określonymi formami geometrycznymi, komponowanymi rytmicznie, operuje czystymi kolorami, tworzy iluzję ruchu i przestrzeni wykorzystując złudzenia optyczne i wibracje kolorystyczne. Są to formy bardzo dekoracyjne, precyzyjnie wykonane, nierzadko przy pomocy obliczeń matematycznych i wzorów zaczerpniętych z optyki. Pierwszym powazniejszym wystąpieniem artystów uprawiających sztukę kinetyczną była wystawa w roku 1955 w Galerii Denise Rene. Oprócz VictoraVasarely`ego - autora opublikowanego manifestu sztuki kinetycznej, wystawiali tam rzeźbiarze: Alexander Calder, Jean Tinguely, Jesus Soto, Yaacov Agam i Pol Bury. Twórczość Vasarely`ego i Soto charakteryzuje tworzenie kompozycji dających wyłącznie optyczne złudzenie ruchu form, które przemieszczały się i drgały w zależności od kąta widzenia. Pol Bury wprowadził do swych obrazów ruch rzeczywisty dzięki zainstalowaniu silniczka, natomiast Yaacov Agam tworzył obrazy komponowane z trójkątnych fase zmieniających barwy i kształty, w zależności, z której strony się na nie patrzyło. Dwa istotne ugrupowania dla rozwoju sztuki kinetycznej to: grupa T w Mediolanie założona w 1959 roku, i grupa N w Padwie. Obydwie grupy wyróżniają się śmiałymi eksperymentami (kompozycje z: załamującego się w ruchomych pryzmatach kolorowego światła). Innym istotnym stowarzyszeniem było założone w Paryżu i działające przez 9 lat ugrupowanie " Groupe de recherrches d`art visuel " zajmujące się zbiorowymi badaniami eksperymentami w zakresie sztuki wizualnej. Pragnęli oni stworzyć sztukę w oparciu o naukę, architekturę, urbanistykę, rachunek prawdopodobieństwa , teorię informacji, cybernetykę. Inni artyści działający na polu sztuki kinetycznej to: Ludwig Wilding, Mon Levinson, Karl Gerstne, Leroy Lasmis, Robert Stevenson, Bridget Riley, japończyk Tadasky, Julian Stanczak - malarz amerykański.